KONWERSJA WIERZYTELNOŚCI NA KAPITAŁ ZAKŁADOWY SPÓŁKI Z O.O.

Wyobraźmy sobie, że mamy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, wobec której mamy wierzytelność (np. z tytułu udzielonej spółce pożyczki). Spółka jest więc naszym dłużnikiem, a my jesteśmy wierzycielem. Zgodnie więc z prawem cywilnym i ogólnymi regułami dotyczącymi zobowiązań – spółka musi w końcu swój dług wobec nas spłacić (a więc oddać pożyczkę).

Co jednak w przypadku, w którym spółka nie ma np. środków na spłatę tej pożyczki? Albo po prostu nie chcemy aby spółka nam te środki oddała. Co w takiej sytuacji?

Można oczywiście takie zobowiązanie umorzyć. Ale wtedy po stronie spółki powstanie podatek dochodowy (CiT) z tytułu umorzonego długu i spółka będzie musiała podatek zapłacić. Mało korzystne rozwiązanie.

Można spółkę zlikwidować z niespłaconym długiem i wtedy o stronie spółki (o czym pisałem w tym wpisie) podatek nie powinien powstać. Ale takie rozwiązanie powoduje, że spółka definitywnie przestanie istnieć, a my nigdy naszych środków nie odzyskamy, nie wspominając już o tym, że zazwyczaj nie po to się spółkę zakłada, by ją potem szybko zlikwidować.

W tym zakresie możliwe jest jednakże trzecie rozwiązanie. Dokonanie konwersji naszej wierzytelności wobec spółki na udziały w podwyższonym kapitale zakładowym.

Kwestie związane z kapitałem zakładowym i udziałami opisałem już obszernie w kilku dawniejszych tekstach. Dla przypomnienia jedynie – kapitał zakładowy stanowi pewną nominalną wartość stanowiącą początkowy majątek spółki i ma dać spółce możliwość rozpoczęcia działalności gospodarczej. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały, które wspólnicy obejmują i opłacają wnosząc wkłady (pieniężne bądź niepieniężne, tzw. aport). Przedmiotem wkładów może być w zasadzie wszystko, co ma wartość aportową – środki pieniężne, ruchomości, nieruchomości, prawa niematerialne i, także, wierzytelności.

Jak wygląda taka procedura konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy?

W pierwszej kolejności wspólnicy spółki muszą dokonać podwyższenia kapitału zakładowego (co może być dokonane poprzez zmianę umowy spółki albo w sposób uproszczony) poprzez emisję nowych udziałów bądź podwyższenie wartości już istniejących. Dzięki temu powstaje zobowiązanie wspólnika (będącego wierzycielem spółki) do objęcia tych udziałów i ich pokrycia wkładem (opłacenia).

W ten sposób wspólnik staje się jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem spółki:

• • jest wierzycielem spółki z tytułu posiadanej wobec spółki wierzytelności;
  • jest dłużnikiem spółki z tytułu zobowiązania do pokrycia nowych udziałów.

Następnie spółka i wspólnik dokonują potrącenia obu ww. wierzytelności. Jeżeli wartość wierzytelności i nowo obejmowanych udziałów jest równa bądź mniejsza, to wspólnik w całości pokrywa nowe udziały swoją wierzytelnością, która się jednocześnie umarza w całości.

Ostatnim krokiem jest już tylko zgłoszenie podwyższenia kapitału zakładowego do sądu rejestrowego KRS, jako że podwyższenie kapitału zakładowego (zwłaszcza gdy jest dokonywane poprzez zmianę umowy spółki) wymaga do swojej ważności i skuteczności wpisu do rejestru.

I już – wspólnik dostaje nowe udziały, a spółka zostaje zwolniona z zobowiązania.

Oczywiście jak każdą czynność gospodarczą także tę należy rozpatrywać pod kątem podatkowym. Ale to już w kolejnym wpisie.