JEDNOOSOBOWA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA – NA CZYM POLEGA?

Można pokusić się o stwierdzenie, że jednoosobowa działalność gospodarcza stanowi najbardziej podstawową formę prowadzenia biznesu w polskim prawie. Zarówno jej założenie i zarejestrowanie jak również jej dalsze działanie cechuje się minimalną ilością wymogów, jakie muszą zostać spełnione jak również niesie za sobą najmniejsze koszty związane z jej utrzymaniem.

W przeciwieństwie do spółek prawa handlowego (jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej) pomiędzy osobą właściciela (przedsiębiorcy jednoosobowego) a samą działalnością nie ma w zasadzie żadnej odrębności na gruncie majątku czy odpowiedzialności za długi. Jednoosobowy przedsiębiorca i jego przedsiębiorstwo (potocznie: „firma”) stanowią jedność.

W praktyce często można spotkać się (np. w umowach czy w stopkach maila), z takim zapisem (dane oczywiście przykładowe) – „Przedsiębiorstwo Budowlane Jan Kowalski reprezentowane przez właściciela Jana Kowalskiego„. Takie notorycznie w zasadzie używane sformułowanie daje pewną iluzję odrębności osobowej działalności gospodarczej od samego przedsiębiorcy, co wcale nie ma miejsca.

Niestety głównym minusem jednoosobowej działalności gospodarczej jest właśnie fakt, że majątek posiadany i wykorzystywany przez przedsiębiorcę jednoosobowego w ramach działalności stanowi jego majątek osobisty (a nie odrębny majątek przedsiębiorstwa, jak to jest w przypadku spółek handlowych), a pozywający go wierzyciel nie musi wpierw pozwać przedsiębiorstwa, a dopiero później samego przedsiębiorcy, gdyby egzekucja z przedsiębiorstwa okazała się bezskuteczna. Stroną wszystkich umów czy postępowań sądowych też zawsze jest sam przedsiębiorca, a nie jego działalność.

Bez wątpienia więc jednoosobowa działalność gospodarcza cechuje się największym ryzykiem prowadzenia biznesu w tej formie. Wszelkie długi, które powstały w ramach przedsiębiorstwa są w istocie długami samego przedsiębiorcy, a wierzyciele nie są ograniczeni w zajęciu i prowadzeniu egzekucji tylko ze składników majątku wykorzystywanych w ramach działalności ale komornik może zająć i sprzedać także majątek, tzw. prywatny, który w skład działalności nie wchodzi.

Zbliżając się do końca wpisu zapewne mogą Państwo uznać, że jednoosobowa działalność gospodarcza ma same minusy, a ja odradzałbym jej założenie. Zdecydowanie jednak nie taki był mój cel niniejszego wpisu:) Owszem, ta forma prowadzenia biznesu cechuje się największym ryzykiem osobistym, dlatego też gdy planujemy dużą działalność, której wynik jest mocno uwarunkowany od wielu niezależnych od nas czynników (często będzie to chociażby działalność deweloperska czy budowlana) to z całą pewnością zalecałbym założenie spółki. Jednakże jednoosobowa działalność ma także plusy, do których należą bardzo niskie (wręcz niemalże nieistniejące) koszty jej prowadzenia, szybkość jej założenia i bardzo proste zasady rozliczania podatków, składek na ubezpieczenia czy ewidencji księgowej. Ale o tym już w kolejnym wpisie…