W dzisiejszym wpisie chciałbym wrócić do poruszanej ostatnio tematyki związanej z nieruchomościami i podatkiem VAT. Częstą sytuacją jest dokonywanie darowizn składników majątków wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej – przede wszystkim nieruchomości, a po zmianach podatkowych w zakresie leasingu także pojazdów.

Najczęściej takiej darowizny są dokonywane na członków najbliższej rodziny. Niewiele osób jednakże wie, że dokonanie darowizny nieruchomości wykorzystywanej w ramach działalności gospodarczej, choć nie podlegające wtedy opodatkowaniu podatkiem dochodowym, od czynności cywilnoprawnych (PCC) czy podatkiem od spadków i darowizn, mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Darowizna polega na nieodpłatnym przekazaniu własności składnika majątku – w tym wypadku nieruchomości – przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Ta nieodpłatność odróżnia darowiznę od sprzedaży – darczyńca w zamian za przekazane prawo własności nic od obdarowanego nie otrzymuje.

Na gruncie ustawy o VAT taka darowizna stanowi jednakże nieodpłatną dostawę towarów i, w przypadku spełnienia pewnych wymogów określonych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT – może być opodatkowana podatkiem VAT.

Aby nieodpłatne przekazanie towarów (darowizna) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków: 

• • nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika podatku VAT;
  • przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa;
  • przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

A więc nie każda darowizna majątku firmowego (posługuję się tutaj pojęciem firmy w rozumieniu potocznym, chociaż – co wyjaśniałem w jednym z pierwszych wpisów na blogu – pojęcie „firma” nie oznacza w przepisach przedsiębiorstwa, a jedynie jego nazwę) będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Nawet jeżeli darowizna takiego składnika majątku byłaby dokonywana przez czynnego podatnika podatku VAT, a ten towar wchodziłby w skład jego przedsiębiorstwa to kluczowe jest sprawdzenie czy na etapie nabycia tej nieruchomości osoba ta odliczyła podatek VAT od jej zakupu. 

Jeżeli nie – kupiona została np. nieruchomość gruntowa niezabudowana inna niż teren budowlany albo nieruchomość lokalowa zakupiona nie w ramach pierwszego zasiedlenia (na rynku wtórnym)) to wtedy taka darowizna opodatkowaniu podatkiem VAT nie będzie podlegać.

Jeżeli jednak będąca przedmiotem darowizny nieruchomość była zakupiona z podatkiem VAT, który został odliczony, to wtedy taka darowizna będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Oczywiście jeżeli przedmiotem darowizny byłaby nieruchomość lokalowa, której od pierwszego zasiedlenia minęło 2 lata, to taka darowizna skorzysta z przedmiotowego zwolnienia z podatku VAT – o którym pisałem na blogu w tym wpisie.

Wtedy jednak darczyńca, który dokonał takiej darowizny będzie musiał proporcjonalnie oddać podatek VAT odliczony z tytuł nabycia tej nieruchomości – jeżeli od jej kupna przez niego nie minęło jeszcze 10 lat.

Tak więc dokonanie darowizny firmowego składnika majątkowego nie jest wcale taką oczywistą rzeczą. Jeżeli zastanawiają się Państwo nad tym tematem to zawsze dobrze wcześniej sprawdzić kwestie podatkowe. Możemy w tym pomóc, więc zapraszam do kontaktu.