PROSTA SPÓŁKA AKCYJNA A ZUS I SKŁADKA ZDROWOTNA

W przedostatnim wpisie poświęconym prostym spółkom akcyjnym chciałbym skupić się na spoczywających na jej akcjonariuszach oraz członkach organów obciążeniach publicznoprawnych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, tj. ubezpieczenia emerytalne, rentowe, ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczenia chorobowe) oraz ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ubezpieczenia wypadkowe) jak również z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne.

Ogólna zasada wynikająca z ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych przewiduje, że uczestnictwo (bycie wspólnikiem) w spółkach osobowych (tj. jawnej, partnerskiej i komandytowej – z wyłączeniem spółki komandytowo-akcyjnej) oraz bycie jedynym wspólnikiem w spółkach z o.o. niesienie za sobą konieczność płacenia składek na ubezpieczenia społeczne, bowiem jest to zrównane z prowadzeniem działalności pozarolnicznej (gospodarczej). Wspólnicy tych spółek są więc traktowani na gruncie tej ustawy tak samo jak osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze (o formach działalności w prawie polskim pisałem więcej w tym wpisie).

Z kolei komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych oraz akcjonariusze spółek komandytowo-akcyjnych i akcyjnych są zwolnieni z konieczności płacenia składek na ubezpieczenia społeczne.

Jeżeli natomiast chodzi o ubezpieczenie zdrowotne to zasady są takie same jak w przypadku ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą. Tak więc składki na ubezpieczenie zdrowotne płacą wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz wspólnik w jednoosobowych spółkach z o.o.

Jak z kolei będzie wyglądała sytuacja akcjonariuszy prostych spółek akcyjnych na gruncie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczeń zdrowotnych?

Tutaj sytuacja prostej spółki akcyjnej została zrównana ze spółkami komandytowo-akcyjnymi oraz spółkami akcyjnymi, co oznacza, że akcjonariusze (nawet w przypadku jednoosobowych prostych spółek akcyjnych) nie będą podlegać obowiązkowi płacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Od powyższej zasady będzie jednak jeden wyjątek.

Jak wskazywałem we wpisie poświęconym tematyce kapitału prostej spółki akcyjnej i wkładów na pokrycie obejmowanych akcji akcje w PSA mają być pokrywane wkładami zarówno pieniężnymi jak i niepieniężnymi – a więc tak jak aktualnie w spółkach kapitałowych – oraz – świadczeniem pracy bądź usług (w odróżnieniu od innych spółek kapitałowych (i S.K.A.), w których wkłady nie mogły być pokrywane osobistym świadczeniem pracy bądź usług).

W takim przypadku, w którym akcjonariusze pokryją akcje osobistym świadczeniem pracy bądź usług, będą oni podlegać obowiązkowi płacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a obowiązek ten będzie istniał od dnia rozpoczęcia świadczenia tej pracy lub tych usług do dnia zakończenia ich świadczenia. Tacy akcjonariusze będą więc uznani za osoby prowadzące działalność pozarolniczą, tak jak wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz wspólnik w jednoosobowych spółkach z o.o.

Na sam koniec chciałbym jeszcze omówić sytuację członków zarządu (rad dyrektorów) i członków rad nadzorczych w PSA w przypadku, gdy będą oni otrzymywać wynagrodzenia za pełnione funkcje.

Zasadniczo nie ma obowiązku aby członkowie zarządu i rad nadzorczych w spółkach kapitałowych uzyskiwali wynagrodzenie za pełnione funkcje – nic natomiast nie stoi na przeszkodzie aby takie wynagrodzenie spółki im wypłacały i zazwyczaj właśnie tak się dzieje.

Najczęstszą formą wypłaty wynagrodzeń jest umowa o pracę, umowa cywilnoprawna (np. kontrakt menadżerski czy zlecenie) bądź sama uchwała stosownego organu przyznająca tym osobom wynagrodzenie. Jeżeli wynagrodzenie jest wypłacane na podstawie umów o pracę czy cywilnoprawnych to umowy te w pełni podlegają obowiązkowi płacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Co jednak w przypadku gdy wynagrodzenie dla zarządu i rad nadzorczych jest wypłacane na podstawie samych uchwał stosownych organów spółki? Tutaj zasada jest taka, że tak przyznane wynagrodzenie dla rad nadzorczych podlega obowiązkowi płacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, natomiast dla członków zarządu już nie.

W prostej spółce akcyjnej te zasady zostały zachowane.