CZY FUNDACJA RODZINNA MOŻE BYĆ WSPÓLNIKIEM SPÓŁEK?

W dzisiejszym tekście chciałem powrócić do tematyki fundacji rodzinnej. Ten nowy podmiot w polskim prawie szeroko już na blogu omówiłem (wpisy dostępne tutaj) – jeszcze na etapie projektu ustawy. Tak więc część informacji zawartych w tamtych wpisach może już być nieaktualnych ale i tak zachęcam do ich lektury.

Przypominając jedynie – fundacja rodzinna ma na celu zabezpieczenie majątku fundatora na wypadek spadkobrania (zwłaszcza uchronienia przed problemami z dziedziczeniem i postępowaniem spadkowym). Jest to też instytucja, której funkcją jest gromadzenie majątku w celu jego ochrony przed rozdrobnieniem i zarządzania nim w sposób zapewniający zaspokojenie potrzeb beneficjentów, będących co do zasady członkami rodziny fundatora – dzięki czemu może być również użyta do optymalizacji podatkowej. 

Samych sposobów użycia fundacji rodzinnej do optymalizacji podatkowej jest sporo i, jak zawsze przy tego typu działaniach, wszystko zależy od konkretnego stanu faktycznego i majątku fundatora. Dlatego też, gdyby byli Państwo zainteresowani tematem, to zachęcam do kontaktu.

W tym tekście chciałem natomiast udzielić odpowiedzi na pytanie czy fundacja rodzinna może być bezpośrednio wspólnikiem spółek i tym samym bezpośrednio czerpać dochody z tych spółek (w formie wypłaty zysków czy dywidendy).

Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. Zgodnie z ustawą o fundacjach rodzinnych podmioty te mogą przystępować do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach.

Spółkami prawa handlowego są natomiast:

• • spółki jawne;
  • spółki partnerskie;
  • spółki komandytowe;
  • spółki komandytowo-akcyjne;
  • spółki z o.o.;
  • spółki akcyjne;
  • proste spółki akcyjne.

Przy czym zaznaczyć należy, że fundacje rodzinne nie mogą być wspólnikami spółek partnerskich, bowiem te przeznaczone są wyłącznie dla osób fizycznych wykonujących tzw. wolne zawody.

Przystąpienie fundacji rodzinnej bezpośrednio do spółek może być bardzo skutecznym narzędziem optymalizacji podatkowej – zwłaszcza w przypadku spółek kapitałowych, które podlegają podwójnemu opodatkowaniu. Fundacje rodzinne bowiem generalnie są zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych (CiT), więc nie będą też podlegały podatkowi od dywidendy.

Ponadto, co jest szczególnie istotne, fundacje rodzinne mogą być także komplementariuszami w spółkach komandytowych i komandytowo-akcyjnych, co pozwala na uniknięcie osobistej odpowiedzialności osób fizycznych będących komplementariuszami czy na uniknięcie konieczności płacenia składek na ZUS.