Dzisiejszy wpis został oparty na kanwie zapytania prawnego, jakie ostatnio skierował do mnie Klient. Pytanie brzmiało: „czy wynajem jednego lokalu (w tym przypadku mieszkalnego) może być uznane za prowadzenie działalności gospodarczej?„.

Na pierwszy rzut oka odpowiedź na to pytanie wydaje się oczywista. Uznanie wynajmu jednego lokalu za prowadzenie działalności gospodarczej chyba każdemu z nas wydaje się dużym nadużyciem.

Niestety po przeanalizowaniu przepisów sytuacja nie jest już taka prosta. 

Wszystko przez to, że w polskim prawie mamy kilka różnych definicji prowadzenia działalności gospodarczej:

• • definicja działalności gospodarczej z ustawy Prawo przedsiębiorców (tej regulującej wpisy do CEIDG);
  • z ustaw podatku dochodowego;
  • z ustawy o VAT.

Każda z tych definicji jest inna, każda też stawia nacisk na inne aspekty.

Najłatwiej jest z definicją z ustawy Prawo przedsiębiorców. Tutaj sprawa jest w zasadzie prosta – przedsiębiorcą jest (w uproszczeniu) osoba, która zarejestrowała działalność (w potocznym znaczeniu „firmę„) w CEIDG.

Na gruncie podatków dochodowych działalność gospodarcza to działalność zarobkowa, prowadzona bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły. Na gruncie więc definicji działalności z ustaw podatku dochodowego mała skala wynajmu (jedno, kilka lokali) prowadzi do uznania, że taki wynajem nie jest na tyle duży i zorganizowany, że nie spełnia jednej z przesłanek prowadzenia działalności gospodarczej. A zatem najem można rozliczać podatkiem dochodowym jako prywatny.

Zupełnie inaczej jest jednak na gruncie podatku VAT. Tutaj definicja jest najszersza, bowiem brzmi: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług działalność gospodarcza (jak wiadomo, będąca jednym z czynników, przesądzających o opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług) obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Jednocześnie, ustawodawca przykładowo wskazał, że są nią czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W konsekwencji każdy, kto dokonując dostawy lub świadcząc usługi zachowuje się w sposób charakterystyczny dla producenta, handlowca lub usługodawcy, wkracza w zakres podmiotowo – przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług.

A skoro ta definicja działalności gospodarczej w ustawie o VAT jest tak szeroka, to już wynajem nawet jednego lokalu – prowadzony w sposób ciągły, zarobkowy (przychód z najmu) stanowić będzie uznania tego najmu za działalność gospodarczą na gruncie podatku VAT.

W przeważającej większości przypadków nie będzie to miało jednakże dla wynajmujących lokale znaczenia. Nawet bowiem jeżeli wynajem lokalu zostałby uznany przez urząd skarbowy uznany za działalność gospodarczą na gruncie ustawy o VAT to wynajmujący i tak mogą skorzystać ze zwolnień wynajmu spod opodatkowania podatkiem VAT. Kwestia ta nabierze znaczenia dopiero w razie przekroczenia przez takiego wynajmującego rocznego limitu przychodu uprawniającego do zwolnienia z opodatkowania. O tym jednak więcej w kolejnym tekście (dostępnym tutaj).