Wpisy

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI

Nastał kolejny marzec, a co za tym idzie ponownie mamy okres sporządzania rocznych sprawozdań finansowych.

O obowiązku sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego, o tym kto je podpisuje i jak je złożyć do sądu KRS pisałem już w tych kilku starych wpisach, do których lektury oczywiście Państwa zachęcam. 

Dzisiaj natomiast chciałbym omówić kolejny dokument jaki ustawa o rachunkowości wymaga sporządzić i złożyć do KRSu wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, a mianowicie sprawozdanie z działalności jednostki. 

Jest to dokument, który opisuje podstawowe dane dotyczące działalności spółki w roku kalendarzowym. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń, a w szczególności informacje o:

    • zdarzeniach istotnie wpływających na działalność jednostki, jakie nastąpiły w roku obrotowym, a także po jego zakończeniu, do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego;
    • przewidywanym rozwoju jednostki;
    • ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju;
    • aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej;
    • udziałach własnych, w tym: a) przyczynie nabycia udziałów własnych dokonanego w roku obrotowym, b) liczbie i wartości nominalnej nabytych oraz zbytych w roku obrotowym udziałów, a w przypadku braku wartości nominalnej – ich wartości księgowej, jak też części kapitału podstawowego, którą te udziały reprezentują, c) w przypadku nabycia lub zbycia odpłatnego – równowartości tych udziałów, d) liczbie i wartości nominalnej wszystkich udziałów nabytych i zatrzymanych, a w razie braku wartości nominalnej – wartości księgowej, jak również części kapitału podstawowego, którą te udziały reprezentują;
    • posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach);
    • instrumentach finansowych w zakresie: a) ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepływów środków pieniężnych oraz utraty płynności finansowej, na jakie narażona jest jednostka, b) przyjętych przez jednostkę celach i metodach zarządzania ryzykiem finansowym, łącznie z metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów planowanych transakcji, dla których stosowana jest rachunkowość zabezpieczeń.

Sprawozdanie z działalności jednostki sporządza i podpisuje zawsze tzw. kierownik jednostki – a więc zarząd w spółkach kapitałowych (spółkach z .o.o., akcyjnych czy prostych spółkach akcyjnych), bądź wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki – przede wszystkim więc komplementariusze w spółkach komandytowych i komandytowo-akcyjnych. 

Ten dokument musi następnie – wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym – uzyskać zatwierdzenie przez wspólników (uchwała wspólników), a następnie zostać zgłoszony do KRSu wraz ze sprawozdaniem finansowym oraz uchwałą o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i uchwałą o podziale zysku/pokryciu straty.

ROCZNE SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI

W dzisiejszym wpisie chciałbym wskazać czym jest sprawozdanie z działalności zarządu, kiedy i przez kogo musi zostać sporządzone oraz jakie wymogi musi spełniać.

W jednym ze starych wpisów (dostępnym tutaj) opisałem procedurę zatwierdzania i zgłaszania do KRSu rocznych sprawozdań finansowych.

Przypominając – spółki z o.o. (oraz inne podmioty na pełnej księgowości) mają obowiązek przygotować sprawozdanie finansowe w przeciągu 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego (a więc zazwyczaj do końca marca roku następnego). W tym terminie sprawozdanie finansowe (obejmujące przede wszystkim bilans i rachunek zysków i strat jako elementy najważniejsze) musi być sporządzone w formacie XML i podpisane – obligatoryjnie przez księgowego oraz wszystkich członków zarządu. Podpisy składane są w formie elektronicznej, a więc profilem zaufanym ePUAP albo podpisem kwalifikowanym.

Następnie trzeba przeprowadzić zwyczajne zgromadzenie wspólników, zatwierdzić to sprawozdanie finansowe, a całość zarząd zgłasza do KRSu.

Sporządzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego składają się na elementy zamknięcia i zatwierdzenia poprzedniego roku obrotowego spółki. Jednakże nie są to wszystkie, wymagane prawem czynności.

Przepisy prawa wymagają bowiem także sporządzenia przez zarząd sprawozdania z działalności spółki oraz zatwierdzenia tego sprawozdania przez wspólników.

Obowiązek ten dotyczy wszystkich spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych oraz spółek jawnych i komandytowych, w których wspólnikami są inne spółki (tak w ogólnym zarysie) – chyba, że spółki te są tzw. jednostkami mikro/małymi i mają prowadzoną tzw. uproszczoną pełną księgowość.

Sprawozdanie z działalności zarządu stanowi pewien opis tego co działo się w spółce z o.o. przez cały ostatni rok. Dokument ten zasadniczo jest dosyć zwięzły i powinien zawierać w sobie następujące informacje:

    • zdarzenia istotnie wpływające na działalność spółki, jakie nastąpiły w roku obrotowym, a także po jego zakończeniu, do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego;
    • przewidywany rozwój spółki na kolejny rok obrotowy;
    • ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju;
    • aktualną i przewidywaną sytuację finansową spółki;
    • informacje o udziałach własnych spółki;
    • posiadanych przez spółkę oddziałach (zakładach); 
    • informację o posiadanych przez spółkę instrumentach finansowych.

Zazwyczaj w przypadku sporządzanych sprawozdań z działalności zamieszcza się w nich również następujące informacje:

    • informacje dotyczące samej spółki, jej umowy, kapitału zakładowego, wspólników czy zarządu oraz wszelkie dokonane w trakcie trwania roku obrotowego zmiany w tym zakresie;
    • informacje na temat sytuacji finansowej spółki na koniec roku, wynikającej ze sporządzonego sprawozdania finansowego;
    • informacje o stanie zatrudnienia, zaciągniętych przez spółkę kredytach czy pożyczkach;
    • ocenę ryzyka działalności gospodarczej spółki, przewidywane kierunki rozwoju na kolejny rok obrotowy, przewidywania dotyczące przyszłej sytuacji finansowej spółki.

Sprawozdanie zarządu z działalności spółki z o.o. podpisują wszyscy członkowie zarządu pełniący funkcję w dacie sporządzenia sprawozdania. Sprawozdania nie podpisują byli członkowie zarządu, chociażby pełnili swoje funkcje w roku obrotowym, którego sprawozdanie dotyczy. Ważnym jest, iż sprawozdanie z działalności zarządu powinno być podpisane elektronicznie – profilem zaufanym ePUAP albo podpisem kwalifikowanym, a samo sprawozdanie powinno być sporządzone w formie pliku XML.

W przeciwieństwie do samych uchwał o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego czy podziale zysku/pokryciu straty, nie wystarczy wysłać tego sprawozdania w formie podpisanych ręcznie skanów.

Po jego sporządzeniu, podpisaniu i zatwierdzeniu przez wspólników sprawozdanie z działalności zarządu również jest składane przez spółkę do KRSu, wraz ze sprawozdaniem finansowym oraz uchwałą o jego zatwierdzeniu i uchwałą o podziale zysku/pokryciu straty.

KTO PODPISUJE SPRAWOZDANIE FINANSOWE?

O oprócz szeroko komentowanych (także na moim blogu) zmian podatkowych w ramach tzw. Polskiego Ładu, z dniem 1 stycznia 2022r. wprowadzono także inne zmiany. O których się już tak głośno nie mówi, a szkoda, bo są dosyć istotne.

Jedna z tych zmian dotyczy nowego sposobu podpisywania rocznych sprawozdań finansowych.

Przypominając – wszystkie podmioty gospodarcze, które są objęte obowiązkiem prowadzenia tzw. pełnej księgowości (a więc ksiąg rachunkowych) w ciągu 3 miesięcy od zakończenia danego roku obrotowego (który zazwyczaj pokrywa się z rokiem kalendarzowym) mają obowiązek przygotować sprawozdanie finansowe.

Dokument ten musi być podpisany przez odpowiednie osoby, a następnie zatwierdzony (zazwyczaj do końca czerwca) i złożony do KRSu i KAS. O tym jak wygląda procedura zatwierdzenia i złożenia do KRSu rocznego sprawozdania finansowego pisałem już w jednym z dawnych postów – dostępnym tutaj. Oczywiście zachęcam Państwa do jego lektury, a teraz wracamy już do sedna dzisiejszego wpisu.

Do tej pory sprawozdanie finansowe obligatoryjnie musiało być podpisane przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych (a więc księgowość) oraz kierownika jednostki (zarząd w spółkach kapitałowych, wspólników/komplementariuszy w spółkach osobowych i cywilnych, przedsiębiorcę jednoosobowego).

Jeżeli jednak kierownikiem jednostki był organ wieloosobowy (np. kilkuosobowy zarząd albo kilku wspólników) to sprawozdanie finansowe musiałoby być podpisane przez wszystkie te osoby.

Brak chociażby jednego podpisu mógł prowadzić do uznania, że sprawozdanie finansowe nie zostało skutecznie złożone.

Od 1 stycznia 2022r. weszły jednak zmiany.

W dalszym ciągu sprawozdanie finansowe musi być podpisane przez księgowość. Ale nie musi być już podpisywane przez wszystkie osoby uprawnione do reprezentowania danego podmiotu (wspólników, członków zarządu).

Zgodnie bowiem z nową treścią przepisu: Jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy, sprawozdanie finansowe może podpisać co najmniej jedna osoba wchodząca w skład tego organu po złożeniu przez pozostałe osoby wchodzące w skład tego organu oświadczeń, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, lub odmów złożenia takich oświadczeń. Odmowa złożenia oświadczenia jest równoznaczna z odmową podpisu sprawozdania finansowego i wymaga sporządzenia pisemnego uzasadnienia. Oświadczenie, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, oraz odmowa złożenia takiego oświadczenia są dołączane do sprawozdania finansowego.

Oświadczenia te oraz odmowę podpisu sporządza się albo w tej samej formie w jakiej samo sprawozdanie finansowe (forma elektroniczna z podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym ePUAP) albo w formie papierowej z odręcznym podpisem. Te dokumenty muszą też być złożone do KRSu.

Bez wątpienia zmiana ta może mieć znaczenie przede wszystkim dla spółek, w których członkami zarządu/wspólnikami są obcokrajowcy, którzy nie mają podpisu kwalifikowanego albo nadanego nr PESEL i profilu zaufanego ePUAP.

Z drugiej jednak strony zmiana ta weszła w życie chyba o kilka lat za późno. Tak naprawdę powinna była zostać wprowadzona wraz z obowiązkiem sporządzania i podpisywania rocznych sprawozdań finansowych wyłącznie w formie elektronicznej. No ale wtedy ktoś nie pomyślał. Lepiej więc późno, niż wcale.