Zasadniczo prowadząc działalność gospodarczą i dokonując w jej ramach czynności (dostawa i świadczenie usług) przedsiębiorcy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Ma to swoje zarówno wady (wzrost kosztów świadczonych usług bowiem do cen przedsiębiorca musi doliczyć podatek od towarów i usług we właściwej stawce) jak i zalety (możliwość odliczenia naliczonego (na podstawie faktur zakupu) podatku VAT od podatku należnego), który należy odprowadzić do Urzędu Skarbowego.

Polskie prawo dopuszcza jednak możliwość zwolnienia spod opodatkowania. Zwolnienia te dzielimy na tzw. podmiotowe (dotyczące samego przedsiębiorcy) i przedmiotowe (dotyczące poszczególnych czynności przez przedsiębiorcę dokonywanych)

1.Zwolnienie podmiotowe:

Tak jak wskazałem powyżej podmiotowe zwolnienie z podatku VAT odnoszone jest do przedsiębiorcy i jest uzależnione od osiąganego przez niego obrotu. Zgodnie z art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług: zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Ustalając więc wielkość obrotu bierzemy pod uwagę kwoty netto, tj. kwoty bez podatku VAT.

Ustawa o VAT przewiduje także dodatkowe, szczegółowe wyłączenia poszczególnych transakcji, których wartości sprzedaży nie wlicza się do ustalania ww. progu. Lista tych wyłączeń nie jest krótka, a nie ma sensu niepotrzebnie wydłużać wpisu – dlatego też w tym zakresie odsyłam Państwa do art. 113 ust. 2 ustawy o VAT oraz do bezpośredniego kontaktu:)

Ze zwolnienia podatkowego mogą skorzystać także przedsiębiorcy dopiero zakładający własną działalność gospodarczą. Zgodnie z ust. 9 ww. przepisu: zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 (200.000,00 złotych).

Przez pojęcie „sprzedaży”, którym posługuje się powyżej zacytowany przepis rozumiemy nie tylko samą sprzedaż w rozumieniu kodeksu cywilnego (czyli przeniesienie własności rzeczy). Na gruncie ustawy o VAT pojęcie to ma szersze znaczenie i oznacza także, m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Tak więc z podmiotowego zwolnienia z podatku VAT mogą skorzystać nie tylko przedsiębiorcy sprzedający rzeczy ale również świadczący różnego rodzaju usługi (np. usługi remontowe).

Ponieważ jednak przepisy prawa podatkowego do najbardziej czytelnych i zrozumiałych nie należą, także tutaj ustawa wprowadza dalsze ograniczenia. Otóż ust. 13 wyżej cytowanego przepisu wprowadza zakaz możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego dla pewnych grup przedsiębiorców.

Ze zwolnienia podmiotowego nie mogą więc skorzystać przedsiębiorcy:

• • 1) dokonujący dostaw: a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy, b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:– energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),– wyrobów tytoniowych,– samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji, c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b, d) terenów budowlanych, e) nowych środków transportu,
  • 2) świadczący usługi: a) prawnicze, b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego, c) jubilerskie,
  • 3) nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

2. Zwolnienie przedmiotowe:

Z kolei zwolnienie przedmiotowe odnosi się do poszczególnych typów transakcji. Szczegółowa (i naprawdę bardzo długa) lista jest przewidziana w art. 43 ustawy o VAT. Dla przykładu można wskazać, że przedmiotowemu zwolnieniu podlega np. sprzedaż niezabudowanej nieruchomości innej niż budowlana czy sprzedaż budynków i budowli.

W razie wszelkich wątpliwości co do tego czy dana transakcja, którą planują Państwo zawrzeć podlega opodatkowaniu podatkiem VAT czy też korzysta ze zwolnienia przedmiotowego zachęcam do kontaktu. Skutki nieprawidłowego ustalenia mogą być bowiem nader poważne, skutkujące chociażby wydaniem przez Urząd Skarbowy decyzji o ustaleniu zaległości podatkowej i wszczęciu egzekucji, nie wspominając już o powiększeniu zaległości o odsetki.

W ślad za uprzednim wpisem dotyczącym deklaracji VAT-R chciałbym wskazać, że przedsiębiorcy, którzy  korzystają z podmiotowego zwolnienia z podatku VAT oraz osoby, które wyłącznie dokonują czynności przedmiotowo zwolnionych z podatku VAT jedynie mogą (a nie muszą) złożyć deklarację VAT-R.