SPOSOBY EWIDENCJONOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Każdy przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w dowolnej formie (jednoosobowe przedsiębiorstwo czy spółki) musi dokonywać ewidencji swoich czynności gospodarczych. Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych ma nader istotne znaczenie dlatego też drodzy Czytelnicy planując założenie własnej działalności zdecydowanie warto poznać sposoby księgowania i skutki wyboru danej metody.

Zasadniczo polskie prawo przewiduje dwa sposoby ewidencjonowania przez przedsiębiorców swoich czynności gospodarczych:

    • 1) Metodę uproszczoną,
    • 2) Pełną księgowość.

To, którą metodę przedsiębiorca wybierze jest w dużej mierze uzależnione zarówno od formy w jakiej działalność gospodarcza jest prowadzona jak i od osiąganego przychodu.

Zasady prowadzenia uproszczonej księgowości mogą stosować przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, spółki cywilne osób fizycznych oraz przedsiębiorstw w spadku, spółki jawne i partnerskie osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły równowartości w walucie polskiej 2 000 000 euro.

Uproszczona księgowość:

Jak sama nazwa wskazuje uproszczona księgowość różni się od pełnej tym, że przedsiębiorcy prowadzą znacznie mniej szczegółową ewidencję ograniczoną jedynie do ewidencji wyposażenia, ewidencji środków trwałych, ewidencji przebiegu pojazdu wykorzystywanego w działalności, rejestr VAT sprzedaży i zakupów (jeżeli przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT), księgi przychodów i rozchodów (jeżeli wybieramy opodatkowanie podatkiem dochodowym wg skali podatkowej bądź podatku liniowego) albo ewidencji przychodów (gdy wybierzemy opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych).

Wiem, wiem – może brzmieć skomplikowanie:), ale tak naprawdę uproszczona księgowość nie jest trudną sprawą do prowadzenia nawet samemu, a nawet gdy decydujemy się na biuro rachunkowe to stawki są zdecydowanie niższe niż w przypadku pełnej księgowości.

Metody uproszczonej księgowości możemy wymienić trzy:

Podatkowa księga przychodów i rozchodów – jest to bodajże najbardziej popularna metoda uproszczona obliczania podatku dochodowego, polegająca na sumowaniu przychodów i kosztów w specjalnej księdze (właśnie podatkowej księdze przychodów i rozchodów) oraz płaceniu podatku od różnicy (podatek dochodowy, jak sama nazwa wskazuje, płacimy od dochodu, a więc od różnicy pomiędzy osiągniętym przez nas przychodem a poniesionymi i zaewidencjonowanymi kosztami).

Ryczałt Ewidencjonowany – Przedsiębiorcy korzystający z takiej formy rozliczenia płacą podatek od przychodu, tym samym nie mając możliwości pomniejszania podatku o koszty jego uzyskania. Z tej formy opodatkowania mogą korzystać przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w formie indywidualnej lub spółki osobowej. Wybór tej metody rozliczenia wymaga zgłoszenia Urzędowi Skarbowemu w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności – nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu (zakładając jednoosobową działalność gospodarczą mogą to Państwo zrobić w momencie wypełniania formularzy do CEiIDG).

Karta podatkowa – to chyba najprostsza metoda obliczania podatku, nie wymagająca od przedsiębiorcy prowadzenia księgowości, składania zeznań podatkowych i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.  Miesięczny podatek jest ustalany przez Urząd Skarbowy, który bierze pod uwagę rodzaj i zakres prowadzonej działalności, liczbę pracowników oraz liczbę mieszkańców miejscowości, w której działalność jest prowadzona. W tym przypadku kwota podatku nie jest zależna od dochodu.
Nie każdy przedsiębiorca może skorzystać z karty podatkowej – wyliczenie osób uprawnionych jest zawarte w załączniku nr 3 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Pełna księgowość:

Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości dotyczy natomiast zawsze:

    • 1) wyżej wskazanych przedsiębiorców o ile osiągną oni
      przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy o równowartości w walucie polskiej co najmniej 2 000 000 euro,
    • 2)  spółek cywilnych, spółek jawnych i partnerskich, których wspólnikami są nie tylko osoby fizyczne (a więc spółki) bez względu na wysokość przychodów, 
    • 3) zawsze spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej bez względu na wysokość przychodów.

Pełna księgowość, oprócz sposobu ustalenia obciążeń podatkowych, służy także do stworzenia pełnego obrazu finansów przedsiębiorstwa dla Urzędu Skarbowego, Krajowego Rejestru Sądowego i osób trzecich – czemu służą przede wszystkim coroczne sprawozdania finansowe. Dlatego też prowadzenie pełnej księgowości jest zabiegiem bardziej skomplikowanym i z całą pewnością zalecałbym skorzystanie z obsługi biura rachunkowego bądź wewnętrznego księgowego.

Oczywiście gdy będą Państwo zakładać swoje działalności gospodarcze zawsze warto poradzić się prawnika, który doradzi wybór optymalnej metody księgowości biorąc pod uwagę formę planowanej działalności, jej rodzaj i zakres świadczonych usług. W razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze zapraszam do kontaktu!:)

FIRMA A PRZEDSIĘBIORSTWO – CO ZA RÓŻNICA?

Pomysł na omówienie różnic pomiędzy pojęciami „przedsiębiorstwa” a „firmy” przyszedł mi do głowy w trakcie sporządzania kolejnego wpisu dotyczącego jednoosobowej działalności gospodarczej (cóż, podobno inspiracje przychodzą nawet z najbardziej niespodziewanych źródeł:)).

Potocznie pojęcia „przedsiębiorstwo” i „firma” oznaczają to samo i są to prostu nazwy działalności gospodarczej. Często słyszymy przecież wyrażenia „kupię to na firmę” czy „moja firma”. Na gruncie przepisów prawa sformułowania te mają jednakże zupełnie inne znaczenie, w żaden sposób nie pokrywające się ze sobą.

To, co potocznie rozumiemy przez pojęcie „firmy”, a więc prowadzona przez nas działalność gospodarcza jest w istocie przedsiębiorstwem. Wynika to bezpośrednio z przepisów kodeksu cywilnego, które stanowią, że: „przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową„. Przedsiębiorstwo jest natomiast zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Brzmi skomplikowanie, jednakże upraszczając – osoba prowadząca działalność (czy to jednoosobowy przedsiębiorca czy spółka) jest przedsiębiorcą, a majątek wykorzystywany w ramach tej działalności stanowi przedsiębiorstwo.

Firma z kolei to nic innego niż nazwa naszej działalności gospodarczej, co stwierdza kodeks cywilny w jakże krótkim i zwięzłym przepisie o treści: „przedsiębiorca działa pod firmą„.

Firmą (a więc nazwą) osoby fizycznej (tj. jednoosobowego przedsiębiorcy) jest jej imię i nazwisko, przy czym możliwe jest używanie różnych dodatków – np. pseudonimu czy określeń wskazujących na przedmiot działalności. Przykładowo firma (nazwa) mojej działalności gospodarczej brzmi: „Kancelaria Radcy Prawnego Michał Gryz„.

Z kolei firmą osoby prawnej (przede wszystkim spółek) jest jej nazwa, przy czym przepisy kodeksu spółek handlowych zawierają dodatkowe obostrzenia co do ustalania nazw spółek (o tym z pewnością z czasem napiszę).

Ostatecznie chciałbym wskazać jeszcze, że spółka cywilna, która w zasadzie nie jest spółką (wiem, brzmi skomplikowanie ale wszystko wyjaśnię w odrębnych wpisach) nie działa pod firmą, bowiem spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą (przedsiębiorcami są jej wspólnicy).

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA – JAKĄ FORMĘ WYBRAĆ?

Częstym pytaniem, które prawnicy słyszą od swoich Klientów jest pytanie o wybór formy planowanej działalności gospodarczej. Żeby daleko nie szukać – sam ledwo kilka tygodni temu usłyszałem od Klienta pytanie – „Panie Mecenasie – ale jaką spółkę najlepiej założyć?”. Na pytanie to – jakkolwiek zawsze w pełni uzasadnione – jest niezmiennie tylko jedna, typowo prawnicza odpowiedź, a mianowicie -„to zależy!”.

Polskie prawo daje nam dosyć szeroką gamę form prowadzenia biznesu. Mamy jednoosobowe działalności gospodarcze, spółki cywilne i przede wszystkim spółki prawa handlowego, a więc spółkę jawną, partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną oraz spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjną.

Każda z wyżej wymienionych form różni się od siebie – zarówno sposobem ich założenia i prowadzenia, odpowiedzialnością właścicieli, sposobem opodatkowania, wymogami księgowymi czy wreszcie – a może wręcz przede wszystkim – kosztami utrzymania działalności. Każda działalność ma swoje plusy jak i minusy i nie ma możliwości jednoznacznego i abstrakcyjnego (w oderwaniu od konkretnego stanu faktycznego) przesądzenia, która jest lepsza, a która gorsza.

Dlatego też w następnych wpisach chciałbym dokładnie omówić wszystkie wyżej wyliczone formy prowadzenia biznesu, zapoznając Państwa z ich cechami szczególnymi, mając nadzieję, iż systematycznie podawane w kolejnych wpisach informacje będą pomocne przy dokonywaniu wyboru w momencie zakładania działalności.

Oczywiście zawsze wszystko zależy od konkretnej sytuacji – nawet duża ilość wpisów na blogu nie zastąpi rozmowy z prawnikiem, podczas której Klient szczegółowo może przedstawić swoją sytuację i pomysł na biznes, co pozwoli na dobranie formy działalności gospodarczej pod konkretnego Klienta. Dlatego też w takich sytuacjach zachęcam Państwa do kontaktu.