OPODATKOWANIE BENEFICJENTÓW FUNDACJI RODZINNEJ

W drugim z kolei wpisie poświęconym tematyce podatków dla fundacji rodzinnych (pierwszy dostępny jest tutaj) chciałbym się skupić na opodatkowaniu wypłat przez te fundacje na rzecz swoich beneficjentów.

Tak tylko informacyjnie, przed przejściem do merytorycznej części tekstu, do tej pory na blogu omówiłem także czym jest ta fundacja i jakie są jej założenia oraz cele, jak wygląda procedura jej założenia, kim będą beneficjenci fundacji oraz jakie są jej organy.

Z tych wszystkich wpisów wiemy już, że fundacja rodzinna ma działać w ten sposób, ze fundator przekaże jej określony majątek, a następnie fundacja będzie dokonywać wypłat czy przekazywania środków na rzecz jej beneficjentów – osób fizycznych (przede wszystkim członków rodziny fundatora) czy organizacji pożytku publicznego.

Skoro fundacja będzie przekazywać beneficjentom środki, to po ich stronie powstanie przysporzenie majątkowe. Wzbogacą się za darmo, można powiedzieć. Więc od razu musi się nam zaświecić lampka, czy nie będzie to traktowane jako darowizny.

Projekt ustawy tak właśnie takie wypłaty będzie traktował. Osoby fizyczne będące beneficjentami fundacji rodzinnych, które będą nabywać od fundacji mienie będą opodatkowane z tego tytułu podatkiem od spadków i darowizn.

Co do zasady nabycie tych świadczeń będzie opodatkowane ryczałtowym 19% podatkiem. A więc dosyć sporo. Podatek ten będzie pobierała i odprowadzała do urzędu skarbowego sama fundacja, która będzie musiała prowadzić także ewidencję beneficjentów, wypłat i dokonywanych świadczeń.

Od tej zasady opodatkowania będzie jednak istniał jeden wyjątek. W zasadzie taki sam jak przy darowiznach w obrębie najbliższej rodziny. Otóż zwolnieniu spod opodatkowania podlegać będzie wypłata przez fundację rodzinną mienia na rzecz najbliższej rodziny fundatora – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę fundatora.

Co ciekawe, na ten moment projekt ustawy nie uzależnia zwolnienia spod opodatkowania od złożenia przez beneficjentów deklaracji do urzędu skarbowego (jak ma to miejsce w przypadku darowizn w obrębie najbliższej rodziny).

Zobaczymy natomiast czy to się nie zmieni.

Zasadniczo korzystnie należy ocenić brak podatku od wypłat na rzecz najbliższej rodziny fundatora. Wobec jednak pozostałych osób podatek jest naprawdę wysoki. Co może tylko spowodować brak szerszego zainteresowania fundacjami rodzinnymi np. na cele dobroczynne.

OPODATKOWANIE FUNDACJI RODZINNEJ

Tematyki związanej z fundacjami rodzinnymi ciąg dalszy. W poprzednich wpisach opisałem już czym jest ta fundacja i jakie są jej założenia oraz cele, jak wygląda procedura jej założenia, kim będą beneficjenci fundacji oraz jakie są jej organy. Natomiast dzisiaj chciałbym się skupić na opodatkowaniu samych fundacji.

W pierwszej kolejności muszę zaznaczyć, że zgodnie z projektem ustawy fundacja rodzinna nie będzie mogła wykonywać działalności gospodarczej i być przedsiębiorcą. Jest to duża różnica w porównaniu do zwykłych fundacji, które mogą (jeżeli tak zdecydują) prowadzić działalność gospodarczą i być przedsiębiorcą – i z tych zysków finansować działalność statutową.

Jeżeli więc fundacja rodzinna nie będzie mogła być przedsiębiorcą, to najprawdopodobniej nie będzie też podatnikiem podatku VAT.

Tak więc jeden podatek mamy z głowy. Ważniejsza jednak jest kwestia opodatkowania fundacji podatkiem dochodowym.

Fundacja rodzinna (zresztą jak i zwykłe fundacje) będzie miała osobowość prawną. A co za tym idzie podpadać będzie pod opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT).

Fundacja rodzinna będzie więc zobowiązana do następujących czynności:

    • w prowadzonej ewidencji rachunkowej wyodrębnić rzeczy, prawa majątkowe oraz środki pieniężne otrzymane od każdego z fundatorów ze wskazaniem tych fundatorów;
    • prowadzić ewidencję rachunkową w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty) pochodzących z rzeczy, praw majątkowych oraz środków pieniężnych pochodzących od każdego z fundatorów z podziałem na fundatorów;
    • prowadzić ewidencję rachunkową w sposób zapewniający ustalenie fundatora od którego pochodzą środki przeznaczone na świadczenia przekazywane beneficjentowi a także fundatorowi.

Fundacje rodzinne nie będą prowadzić działalności gospodarczej. Ale będą prowadzić działalność statutową, otrzymując od fundatora i innych osób środki. A więc będą miały przychód. W normalnej sytuacji taki przychód (tj. dochód, a więc przychód pomniejszony o koszty) podlegałby opodatkowaniu. Tutaj jednak projekt ustawy stanowi, że do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się przychodów otrzymanych przez fundację rodzinną od fundatora przeznaczonych na realizację celów tej fundacji oraz fundusz operatywny.

A więc fundacje rodzinne nie będą płacić podatku CIT od majątku uzyskanego od fundatora.

A co w przypadku środków pozyskanych w inny sposób? Np. dywidend otrzymywanych od spółek, do których to spółek udziały/akcje fundator darował fundacji. W tym wypadku – przynajmniej na razie – ustawa nie przewiduje możliwości skorzystania przez fundacje rodzinne ze zwolnienia z opodatkowania takich dywidend. Co oznacza, że fundacje będą musiały zapłacić 19% podatku CiT.

Bez wątpienia brak podatku od dochodu uzyskanego przez fundację z tytułu wpłat fundatora jest prawidłowy. Negatywnie jednak trzeba ocenić brak zwolnienia spod opodatkowania dywidend i innych przychodów osiąganych przez fundacje w ramach prowadzonej działalności. Zwłaszcza, że z takiego zwolnienia mogą korzystać spółki

BENEFICJENCI FUNDACJI RODZINNEJ

Kontynuujemy tematykę związaną z fundacjami rodzinnymi. Do tej pory zaprezentowałem Państwu czym ma być fundacja rodzinna i jakie są jej cele i założenia, jak wyglądać będzie procedura jej założenia oraz jakie będą organy tych podmiotów.

A dzisiaj chciałbym omówić chyba najważniejsze pojęcie związane z fundacjami rodzinnymi. A więc kim mają być ich beneficjenci i jakie prawa będą im przysługiwać.

Zgodnie z założeniami projektu ustawy fundacje rodzinne mają być tworzone aby ułatwić sukcesję i wypłatę majątku rodzinnego na rzecz swoich beneficjentów. W ogólnym zarysie fundator (np. przyszły spadkodawca) ma przekazywać fundacji swój majątek, a fundacja środki te będzie mogła wydawać w celu zabezpieczenia potrzeb finansowych swoich beneficjentów, którymi mają być m.in. członkowie rodziny fundatora.

Projekt ustawy stanowi, że beneficjentami fundacji rodzinnych będą mogły być dwie grupy podmiotów:

    • osoba (osoby) fizyczna;
    • organizacja (organizacje) pożytku publicznego, o której mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Fundacja rodzinna może więc zarówno być powołana aby dokonywać wypłat na rzecz konkretnych osób fizycznych (w domyśle – członków rodziny fundatora) albo w celu wspierania organizacji pożytku publicznego. Oczywiście beneficjentami jednego fundacji mogą być zarówno osoby fizyczne jak i OPP.

Beneficjentów określać ma sam fundator. Pierwsza lista beneficjentów musi być określona przy założeniu fundacji – na dalszym jednak etapie jej istnienia fundator będzie mógł dokonywać zmian. Określając listę beneficjentów fundator musi także określić mienie/środki jakie fundacja będzie przeznaczać dla swoich beneficjentów. 

Beneficjent, oprócz uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów, będzie mieć prawo wglądu do dokumentów fundacji rodzinnej, w szczególności statutu, oraz uzyskania informacji o działalności fundacji rodzinnej. Beneficjent będzie mieć także prawo w każdym czasie przeglądać dokumenty, sprawozdania finansowe i księgi rachunkowe fundacji rodzinnej, sporządzać z nich odpisy, żądać wyjaśnień od zarządu, osobiście lub przez upoważnioną przez siebie osobę.

A więc pozycja beneficjenta fundacji rodzinnej będzie w zasadzie zbliżona do wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Projekt ustawy wprowadza także jedno obostrzenie w zakresie wypłat przez fundację środków na rzecz swoich beneficjentów. W pierwszej kolejności fundacja rodzinna będzie bowiem musiała zaspokajać roszczenia osób, wobec których fundatora obciążać będzie obowiązek alimentacyjny. Czyli przede wszystkim dzieci.

Jeżeli więc fundator utworzy listę beneficjentów składających się na członków jego najbliższej rodziny oraz innych osób (w tym OPP), to zawsze fundacja najpierw będzie musiała wypłacać środki tej pierwszej grupie. A dopiero potem – jeżeli będzie miała zasoby i nie zagrozi to jej wypłacalności – beneficjentom pozostałym.

Takie uregulowanie jest zgodne z ogólną zasadą i celem fundacji rodzinnych, które mają zabezpieczyć sukcesję majątku fundatora.

Natomiast – co będzie mogło stanowić środki przekazywane przez fundacje swoim beneficjentom? Tego projekt ustawy nie reguluje, więc – prawdopodobnie – będą mogły to być dowolne świadczenia. Przede wszystkim środki pieniężne, ale pewnie także inne składniki mienia (np. ruchomości, udziały w spółkach itd.).